W 1928 r. w celu upamiętnienia dziesięciolecia gminy postanowiono założyć w Wyłkowyszkach ogród miejski i nazwać go Ogrodem miejskim ku uczczeniu dziesiątej rocznicy odzyskania niepodległości przez Litwę. Ogród był ogrodzony drutem kolczastym, skraje obsadzono lipami, ale nie był dokładnie zaplanowany. Z inicjatywy burmistrza miasta Antanasa Sajety posadzono 850 nowych drzew i krzewów ozdobnych. W 1933 r. urządzono odkryty kort tenisowy, ławki i basen. Podczas wojny ogród miejski został poważnie zdewastowany. W latach powojennych na korcie urządzono boisko do gry w koszykówkę.
W ogrodzie miejskim dotychczas rośnie kilka rzadkich drzew. Bliżej ulicy Vytauto, przy moście, rosną cztery wysokie, piękne modrzewie, soczyście zielona, jedna z największych na Litwie (co najmniej 28 m wysokości i 80 cm średnicy) daglezja, rosła topola szara o średnicy ponad 1,3 m.
Po drugiej stronie drogi, na skrzyżowaniu ulic Vytauto i Rimgaudo, rośnie bardzo duża topola szara, o średnicy nawet 2,1 m (660 cm objętości), która mogłaby znaleźć się przynajmniej na liście obiektów chronionych w gminie, gdyż jest prawdopodobnie najgrubszym drzewem w okolicy.
Po rozejrzeniu się po mieście, przytuleniu się do najgrubszego drzewa, można udać się do najstarszego drzewa - dębu w Pojeziorach. Nie zachowały się żadne dane o tym jak niegdyś wyglądał dwór i jaka roślinność go otaczała. Legenda głosi, że stary dąb w parku został posadzony przy okazji założenia dworu. Drzewo powinno liczyć ok. 400 - 500 lat. Wysokość dębu wynosi 30 metrów, objętość niemal 6,5 metra. Liczący ponad cztery wieki staruszek z zewnątrz wygląda bujnie, tętniąco i zielono, ale jego wnętrze jest już znacznie zniszczone przez zgniliznę. Po wpisaniu drzewa na listę chronionych zabytków koronę uporządkowano i wzmocniono linami. Niestety, te środki nie wiele pomogły okaleczonemu drzewu, którego pień już zaczął pękać, i jeden ogromny konar nie oparł się gwałtownej burzy. Ów kawał drzewa odrodził się jednak w rękach pracowitych rzeźbiarzy i obecnie teren dworu zdobią dębowe rzeźby.
Innym chronionym drzewem jest modrzew Dabulewiczów, zabytek botaniczny rosnący we wsi Daugėlaičiai w pobliżu Kibartów. Modrzew wyróżnia się mocarnymi konarami i fantazyjną rzeźbą gałęzi. Objętość pnia wynosi 2,2 metra, wysokość - 14 metrów. Sięgające ziemi gałęzie zostały podparte przez arborystów na kilkudziesięciu podporach. Jest to jeden z najbardziej imponujących obiektów botanicznych, który może mieć około 100-150 lat. Podobno sadzonka tego modrzewia została przywieziona z Brazylii przez pradziadka byłego właściciela zagrody.
Na terenie Parku Regionalnego Wisztyniec, u stóp grodziska Dabravolė, rośnie rozległa wielokonarowa lipa. Trudno jest nawet dokładnie oszacować ich liczbę. Specjaliści twierdzą, że jest ich 37, chociaż w źródłach pisanych widnieje sporo mniejsza liczba, czyli 25. Lipa ta również znajduje się na liście drzew objętych ochroną.
Takich drzew pod ochroną jest więcej, jednak wspominamy wyłącznie o tych najbardziej imponujących lub całych drzewostanach. Jednym z najbardziej okazałych zespołów w naszym kraju jest Gaj Dębowy Litewskiego Odrodzenia Narodowego nieopodal miejsca urodzenia Jonasa Basanavičiusa. To pomnik stworzony ludzkimi rękami, stanowiący materialny symbol dążenia narodu do odrodzenia. Pierwsze drzewa zasadzono 1 kwietnia 1989 roku. W ciągu trzech weekendów zasadzono obszar 30 hektarów, pracowało ok. 3500 osób. Piękna tradycja przetrwała do naszych dni – każdego roku jest obchodzony dzień założenia poprzez zasadzenie co raz to nowych drzew. Obecnie gaj dębowy zajmuje obszar 40 ha, rośnie tu ponad 7000 dębów, które tworzą 14 zespołów ku upamiętnieniu ważnych wydarzeń historycznych. Większość z nich to zwykłe dęby, ale jest też sporo dębów kanadyjskich czy innych egzotycznych odmian. Na najwyższym pagórku, Górze Ofiarnej, rośnie prawdziwy wnuk Dębu w Stalmujży. Drzewo z żołędzi Dębu w Stalmujży jest zwane Stalmujżątkiem.
Jeden modrzew jest chroniony ze względu na swoją wyjątkowość, niezwykle atrakcyjny widok stanowi modrzewiowy gaj. Tuż przy granicy z Polską znajduje się 150 letni gaj modrzewiowy z ponad 60 modrzewiami, które wznoszą swoje konary na wysokość do około 30 metrów. Jest to przepiękny dom dla wielu gatunków ptaków. Modrzew jest jedynym drzewem iglastym, który nie przestrzega nakazów swojego rodzaju. Jesienią igły modrzewia żółkną i opadają, a wiosną ponownie eksplodują - jasnozielone i miękkie. Modrzew zimuje z gołymi gałęziami, przeplatanymi małymi, wydłużonymi owalnymi szyszkami. Latem szyszki są różowe, potem brązowieją i wiszą na gałęziach przez kilka lat. Gałęzie modrzewi są dosyć jasne i szybko rosną. Drzewa te żyją ok. 600 lat. Korzenie mocne, głębokie, dobrze rozwinięte, drzewa odporne na wiatry.
Zapraszamy do odwiedzenia swoich ulubionych drzew i zaczerpnięcia pozytywnej energii.
Trasa i zdjęcia zostały przygotowane podczas realizacji projektu „Vilkaviškis TVIC Tourism Innovations” finansowanego przez Agencję Nauki, Innowacji i Technologii.
Opinie